XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

Ordun yaurlariak galde zion berarekin ote zeramazkin zillarrezko txanpon batzu: yardetsi zun ogei dukat kolkoan bai zeuzkala, larruzko zorro baten.

Atera agindu zion ta emakumeari, zegonez, emateko: gizonak bete, dardaritsu: emakumeak artu zun: eta ango guziai zurikeri aneika egiñaz, ta zurtz beartsu eta neskutsaen onari orrela begiratzen zion yaurlariaren bizitz-osasun alde Yainkoari otoiaz, auzitegitik pozik irten zan, zorroa esku bikin eutsita zeramala... len baña, zillarrezkoak ote ziran barruko txanponak begiratuta.

Irtenda bertantxe, Santxo'k, malkoak yarion eta bere zorro atzera begi-biotza yoan zitzaizkion abeldunari esan zion: - Gizon on: emakume aren billa zoaz, zorroa nai ta ez kenzaiozu eta ona berarekin biur.

Eta ez ergelari ez gorri esan zion, bereala, tximista antzo, yoan eta agindutakoa arduratu zun eta.

An zeudenak oro, arriturik auzi aren amaya zitxaroten: ta ordutik laster, giz-emakumea itzuli ziran, lengo aldian baiño elduago ta atziago: emakumeak gona yasota eta magalean zorroa ipiñia ta gizonak kentzearren liskartuz: ezin zezaken, baiña, emakumeak zaitzen zunez, oyuka zesala: Yainko ta gizadiaren zuzena!

Begira, Yaurlari yauna orrek, anker onen lotsa gutxi ta beldur urria: iri ta karrika erdian.

Yauna orrek emateko agindu zidana, kendu nai izan du.

- Eta kendu al dizu?- galdetu Yaurlariak.

- Nola kendu? yardetsi emakumeak lenago bizitza niri kentzen utziko nuke, zorroa baiño.

Neskatx ederra nauzute: katu gaixo ta nazkagarri au baiño besterik bizarretara yaurti bearko zaizkit.

Gorrika ta mallorik, gabi ta urringandi atzamarretatik ateratzeko ez dira askituko, ezta leoi erperik ere; lenago gogoa... aragien erdi-erditik.

- Bera egidun ba dugu esan zun gizonak ta nik nire burua aspertu ta indargabe daitort eta zorroa kentzeko ez aña: ta askatu zun emakumea.

Ordun Yaurlariak emakumeari: Aurkeztu, zintzo ta kementsu, zorro ori.

Berak, bereala egin.

Eta Yaurlariak gizonari itzuli: eta esan zion indartsu ez indarkatu zanari: - Nire arreba: zorro au zaitzeko erakutsi dituzun kemen ta alegiña (ta erdi gutxiago ere) zure gorputza aldezkatzeko erakutsi ba'ziñitun, Erkul'en indarrak ez zinduten indarkatuko.

Yainkoarekin zoaz, ta zoritxar aundirako, ta ez kokatu ugarte oso ontan ezta billaldeko sei leguan, berreun zigorkada nekepe: zabil laster diot itz-yario, lotsagabe ta atzipeti ori.

Izutu zan emakumea ta yoan burbei ta muturr.

Eta Yaurlariak gizonari: Yainkoarekin zoaz zure iriskora, zure diruarekin:(...).